Εορτή των Αγίων και μεγάλων Τριών Ιεραρχών,Βασιλείου του Μεγάλου,Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννη του Χρυσοστόμου (30/1)

Πώς καθιερώθηκε η γιορτή των Τριών Ιεραρχών;

Στα χρόνια της βασιλείας του Αλέξιου Κομνηνού ξέσπασε μία έριδα, η οποία προς στιγμήν απείλησε την ενότητα της Χριστιανοσύνης. Η άρτια θεολογική κατάρτιση, οι αρετές, το ήθος, η μεγαλοφυΐα, τα ποιμαντικά και διοικητικά χαρίσματα, η βαθιά και ζέουσα πίστη καθώς και το πολύπλευρο και τεράστιο συγγραφικό έργο των Τριών Ιεραρχών, Μεγάλου Βασιλείου, Γρηγορίου Θεολόγου και Ιωάννου Χρυσοστόμου, έγιναν η αιτία φιλονικίας των χριστιανών για το ποιος εκ των τριών αγίων είναι σημαντικότερος. Η διαμάχη έλαβε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις, ώστε τα πλήθη χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, τους Βασιλείτες, Γρηγορίτες και Ιωαννίτες. Οι ίδιοι οι άγιοι έδωσαν τέλος στη διαμάχη εμφανιζόμενοι στο θεοσεβή, ενάρετο και προικισμένο με πλούσια χαρίσματα ιεράρχη Ιωάννη Μαυρόποδα, επίσκοπο Ευχαϊτών, λέγοντάς του ότι μεταξύ τους δεν υπήρχε αντιδικία και να ενεργήσει τα δέοντα για να σταματήσει η επικίνδυνη για την ενότητα της Εκκλησίας διαμάχη. Ο Ιωάννης συνένωσε την μνήμη και των τριών Ιεραρχών σε μία κοινή εορτή στις 30 Ιανουαρίου και έγραψε γι αυτήν ειδική ακολουθία, η οποία ψάλλεται ως τις ημέρες μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έληξε η φιλονικία.

απολυτίκιον 
Ἦχος α’.
Τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρας τῆς Τρισηλίου θεότητος, τούς τήν οἰκουμένην ἀκτῖσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τούς μελιῤῥύτους ποταμούς τῆς σοφίας, τούς τήν κτίσιν πᾶσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τόν μέγαν, καί τόν Θεολόγον Γρηγόριον, σύν τῷ κλεινῷ Ἰωάννη, τῷ τήν γλῶτταν χρυσοῤῥήμονι, πάντες οἱ τῶν λόγων αὐτῶν ἐρασταί, συνελθόντες ὕμνοις τιμήσωμεν· αὐτοί γάρ τῇ Τριάδι, ὑπέρ ὑμῶν ἀεί πρεσβεύουσιν.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τούς ἀσφαλεῖς.
Τούς Ἱερούς καί θεοφθόγγους Κήρυκας, τήν κορυφήν τῶν Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εἰς ἀπόλαυσιν τῶν ἀγαθῶν σου καί ἀνάπαυσιν· τούς πόνους γάρ ἐκείνων καί τόν κάματον, ἐδέξω ὑπέρ πᾶσαν ὁλοκάρπωσιν, ὁ μόνος δοξάζων τούς Ἁγίους σου.

πηγή 1

πηγή 2